Vi chất chỉ tồn tại hàm lượng nhỏ trong cơ thể nhưng lại vô cùng quan trọng trong hành trình khôn lớn và phát triển của trẻ, đặc biệt là vitamin K và kẽm. Chúng nắm giữ nhiều vai trò “sống còn” nhưng tỉ lệ trẻ thiếu hụt 2 vi chất này lại không ngừng gia tăng. Vậy, thiếu vitamin K và kẽm nên ăn gì? Mẹ cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây
Vai trò của vitamin K và kẽm với cơ thể
Vitamin K
Vitamin K kích hoạt các protein hỗ trợ nhiều chức năng sinh học như khoáng hóa xương, ức chế vôi hoá mạch máu, cải thiện chức năng nội mô, duy trì răng chắc khỏe, phát triển não bộ và cân nặng cơ thể tối ưu. Loại vitamin này cũng rất cần thiết cho quá trình đông máu, cải thiện độ nhạy insulin từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Tuy nhiên trong thai kì, vitamin K không đi qua nhau thai đến thai nhi đang phát triển và những ngày đầu sau sinh, đường ruột trẻ cũng không có bất kỳ lợi khuẩn nào để tạo ra vitamin K.
Do vậy, trẻ sơ sinh có rất ít vitamin K trong cơ thể nên thường được khuyến nghị tiêm vitamin K để ngăn ngừa một căn bệnh nghiêm trọng gọi là bệnh xuất huyết ở trẻ sơ sinh (HDN).
Kẽm
Kẽm tác động tới hơn 300 loại enzyme bằng cách tham gia vào cấu trúc hoặc vào các hoạt động xúc tác và điều hòa, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng.
Với chức năng sinh học đa dạng, không có gì ngạc nhiên khi nhiều quá trình sinh lý và chuyển hóa, chẳng hạn như tăng trưởng thể chất, khả năng miễn dịch, phát triển hành vi đều bị ảnh hưởng bởi vi chất này.
Kẽm còn hỗ trợ điều trị bệnh tiêu chảy và phục hồi niêm mạc ruột, giúp trẻ ăn ngon ngủ ngon. Ngoài ra, nó còn “góp mặt” trong các quá trình tăng trưởng tế bào, biệt hóa và chuyển hóa. Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng này hạn chế sự phát triển của trẻ em, làm giảm sức đề kháng với các bệnh nhiễm trùng, tăng tỉ lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ nhỏ
Dấu hiệu trẻ đang thiếu vitamin K và kẽm
Vitamin K
Mọi lứa tuổi đều có nguy cơ thiếu hụt vitamin K, song trẻ sơ sinh có nguy cơ đặc biệt cao hơn cả. Triệu chứng chính của tình trạng thiếu vitamin K là chảy máu không kiểm soát nhất là vùng niêm mạc.
Các biểu hiện dễ thấy được kể đến như bầm tím, chảy máu cam, xuất huyết dạ dày làm xuất hiện tình trạng nôn ra máu, máu trong nước tiểu hoặc phân đen.
Ở trẻ sơ sinh, tình trạng chảy máu bên trong hoặc xung quanh não đặc biệt nguy hiểm, có thể dẫn đến tổn thương não và đe dọa tính mạng trẻ.
Kẽm
Trẻ bị thiếu kẽm có thể xuất hiện các triệu chứng sau:
- Chậm phát triển, chậm lớn, bé không tăng cân
- Thường xuyên cảm lạnh và cúm
- Kém tiếp thu, khả năng ghi nhớ và tập trung kém
- Uể oải mệt mỏi
- Giảm vị giác và khứu giác, mất cảm giác thèm ăn
- Tiêu chảy
- Phát ban không thuyên giảm khi dùng kem dưỡng ẩm, kem steroid hoặc kem dưỡng da.
- Vết thương lâu lành
- Rụng tóc, móng tay móng chân giòn, có đốm trắng
- Mụn và các vấn đề khác trên da
Thiếu vitamin K và kẽm nên ăn gì?
Rau cải xoăn
Rau cải xoăn hay còn gọi là cải Kale, rất giàu vi khoáng chất tốt cho cơ thể. Trong cải xoăn chứa hàm lượng vitamin A, vitamin C và vitamin K cao.
Trung bình cứ 100g cải xoăn nấu chín sẽ cung cấp cho cơ thể hơn 418 mcg vitamin K1, gấp đến 8 lần nhu cầu vitamin K của trẻ từ 9 – 13 tuổi. Ngoài ra, cải Kale còn nổi tiếng là nguồn kẽm dồi dào, phù hợp với cả các bé đang trong độ tuổi ăn dặm
Rau bina
Rau bina (rau chân vịt) được biết đến là một trong những loại thực phẩm giàu vitamin K bậc nhất. 1 cốc rau bina sống cung cấp 145 mcg kẽm.
Trong loại rau này còn chứa nhiều chất xơ, chất chống oxy hóa, vitamin C và vitamin A. Ngoài ra, rau chân vịt cũng chứa hàm lượng kẽm ở mức ổn, khoảng 0,53mg kẽm trên 100g rau.
Các loại đậu
Mẹ có biết trong các loại đậu đều chứa một lượng kẽm đáng kể? Trên thực tế, một cốc đậu đen thường chứa khoảng 1 mg kẽm, trong khi với đậu gà là 2,53 mg. Đậu lăng cũng rất giàu kẽm, 100g đậu lăng nấu chín đáp ứng được 12% nhu cầu kẽm thiết yếu của cơ thể mỗi ngày
Ngoài kẽm, nghiên cứu cho thấy các loại đậu còn rất bổ dưỡng và là nguồn cung cấp chất xơ, protein, carbohydrate, vitamin B, sắt, đồng và magiê tuyệt vời. Chúng cũng ít chất béo và có chỉ số đường huyết thấp. Các chuyên gia cho biết, chế độ ăn giàu thực phẩm có nguồn gốc thực vật, bao gồm các loại đậu, có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 thấp hơn.
Hàu
Hàu lại được mệnh danh là nguồn cung cấp kẽm số một. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), loài nhuyễn thể này là nguồn cung cấp kẽm dồi dào với 5,5 mg cho mỗi con hàu sống.
Theo USDA, loài động vật có vỏ này chỉ chứa 7 calo cho mỗi con song lại chứa nhiều vitamin, khoáng chất có giá trị khác, bao gồm vitamin B12 và selen.
Như vậy, chỉ với hai con hàu, cơ thể sẽ được cung cấp gần 12 mg kẽm, đáp ứng được lượng kẽm khuyến nghị hàng ngày của 1 người lớn. Hàu cũng rất quen thuộc và có nhiều cách để chế biến, mẹ nên tham khảo để bổ sung loại nguyên liệu này vào khẩu phần ăn hàng ngày cho bé.
Thịt đỏ
Nhìn chung, thịt đỏ là nguồn cung cấp kẽm tuyệt vời. Cả thịt bò và thịt cừu đều giàu khoáng chất này. Phần đùi thường chứa hàm lượng kẽm cao hơn so với các bộ phận khác. Trung bình 100g đùi cừu chứa khoảng 8,67mg còn 100g thăn bò chứa khoảng 8,47mg kẽm
Nho
Nếu các bé đã chán với việc nạp vitamin K bằng rau xanh thì việc bổ sung trái cây giàu vitamin K vào các bữa phụ là cần thiết. Nho ngọt là sự lựa chọn sáng giá cho vị trí này. Ước tính cứ 100g nho có chứa gần 15mcg vitamin K, đáp ứng được 50% nhu cầu của cơ thể.
Mẹ có thể cho bé ăn trực tiếp, ép thành sinh tố hoặc trộn lẫn với sữa chua để trẻ ăn ngon miệng hơn.
Dinh dưỡng cho trẻ trong giai đoạn phát triển là vô cùng qua trọng. Hi vọng bài chia sẻ đã phần nào giải đáp được những thắc mắc của bậc cha mẹ về việc trẻ thiếu vitamin K và kẽm nên ăn gì. Nếu có bất kì thắc mắc nào, mẹ hãy liên hệ cho chúng mình để được tư vấn miễn phí ngay nhé.
