Khi bé bước sang tháng thứ 3, nhiều cha mẹ bắt đầu chú ý hơn đến các dấu hiệu tiêu hoá của con, đặc biệt là việc bé đi ngoài. Có bé đi 3–4 lần mỗi ngày, có bé lại 2–3 ngày mới đi một lần – điều này khiến không ít phụ huynh lo lắng: Liệu trẻ 3 tháng đi ngoài thế nào là bình thường? Có phải bé bị tiêu chảy hoặc táo bón? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây!
1. Trẻ 3 tháng đi ngoài bao nhiêu lần là bình thường?
Trẻ bú mẹ hoàn toàn
Ở giai đoạn 3 tháng, bé bú mẹ hoàn toàn thường đi ngoài 1–3 lần mỗi ngày, thậm chí có thể tới 5–6 lần mà vẫn bình thường. Nguyên nhân là do sữa mẹ dễ tiêu hóa và chứa nhiều enzyme cùng lợi khuẩn tự nhiên giúp ruột hoạt động đều đặn.
Phân của bé bú mẹ thường màu vàng sệt, hơi lợn cợn như “hoa cải”, có mùi hơi chua nhẹ và không hôi. Khi bé lớn dần, số lần đi ngoài sẽ giảm xuống, có thể 1–2 ngày mới đi một lần mà không cần lo lắng – miễn là phân mềm và bé không quấy khóc.
Trẻ bú sữa công thức hoặc bú mẹ kết hợp
Với trẻ bú sữa công thức hoặc bú mẹ kết hợp, số lần đi ngoài thường ít hơn – trung bình 1 lần/ngày hoặc 1–2 ngày/lần. Lý do là sữa công thức có cấu trúc phức tạp hơn, khó tiêu hơn sữa mẹ, nên quá trình tiêu hoá diễn ra chậm hơn.
Phân của bé bú sữa công thức thường có màu vàng nâu hoặc nâu nhạt, đặc hơn và mùi hôi rõ hơn. Nếu bé không rặn khó, phân không khô vón thì đây vẫn là dấu hiệu bình thường.
Những yếu tố ảnh hưởng đến tần suất đi ngoài của bé
- Loại sữa và cách pha sữa (đậm đặc hay loãng).
- Nhiệt độ môi trường và mức độ bú no.
- Sự thay đổi thói quen bú hoặc người chăm sóc.
- Hệ vi sinh đường ruột đang hoàn thiện.
Vì vậy, mỗi bé có tần suất đi ngoài khác nhau – điều quan trọng là cha mẹ quan sát tính chất phân và thái độ của bé hơn là chỉ nhìn vào số lần.
2. Màu sắc và hình dạng phân của trẻ 3 tháng – đâu là bình thường?
Phân của trẻ 3 tháng có thể thay đổi theo chế độ bú và sức khoẻ. Dưới đây là những dạng phổ biến:
Màu vàng mù tạt
Đây là màu phân lý tưởng nhất của bé bú mẹ hoàn toàn – chứng tỏ hệ tiêu hoá hoạt động tốt, sữa mẹ hấp thu hiệu quả.
Màu xanh nhạt
Nếu bé đi phân xanh nhưng vẫn bú ngoan, tăng cân, không sốt thì không đáng lo. Thường là do bé bú nhiều sữa đầu (ít béo, nhiều lactose) hơn sữa cuối. Mẹ có thể cho bé bú lâu hơn mỗi bên để bé nhận đủ sữa béo.
Màu vàng nâu hoặc nâu nhạt
Phổ biến ở bé bú sữa công thức – hoàn toàn bình thường.
Màu xanh rêu hoặc xám
Có thể do bé không hợp sữa, hoặc mẹ ăn thực phẩm ảnh hưởng tới sữa (như cải bó xôi, trà xanh…). Nếu kéo dài trên 3 ngày, nên theo dõi kỹ hơn.
Mẹo nhỏ: Cha mẹ nên ghi chú nhật ký phân bé mỗi ngày – màu sắc, tần suất, mùi – để dễ nhận biết khi có dấu hiệu bất thường.
3. Khi nào trẻ 3 tháng đi ngoài là dấu hiệu bất thường?
Phân có nhầy hoặc máu
Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Có thể bé bị:
- Nhiễm khuẩn đường ruột.
- Dị ứng đạm sữa bò.
- Tổn thương niêm mạc ruột.
Bé cần được đưa đi khám ngay, đặc biệt nếu kèm sốt, bỏ bú hoặc nôn.
Đi ngoài nhiều lần, phân lỏng có bọt
Đây là biểu hiện tiêu chảy nhẹ. Nguyên nhân:
- Mẹ ăn đồ lạ hoặc bé đổi sữa đột ngột.
- Bé nhiễm virus tiêu hóa.
- Bé bú quá nhiều sữa đầu (ít chất béo, nhiều đường lactose).
Nếu bé đi ngoài >5 lần/ngày, phân loãng như nước, kèm mất nước (khô môi, mắt trũng, ít tiểu) thì phải đến cơ sở y tế ngay.
Phân trắng, xám hoặc rất đen
- Phân trắng xám có thể do tắc mật, gan kém.
- Phân đen sậm (không do uống sắt) có thể liên quan đến xuất huyết tiêu hoá.
2 – 3 ngày không đi ngoài
Nếu phân khô, bé rặn đỏ mặt, bú kém thì đây là táo bón. Tuy nhiên, nếu phân vẫn mềm, bé bú bình thường thì chưa đáng lo.
5. Cách xử lý khi bé 3 tháng đi ngoài bất thường
Nếu bé bị tiêu chảy
- Tiếp tục cho bé bú mẹ nhiều lần, ít một để tránh mất nước.
- Không tự ý cho uống thuốc cầm tiêu chảy.
- Mẹ cần ăn uống nhẹ nhàng, tránh sữa bò, đồ chiên, cà phê.
- Giữ vệ sinh núm vú, bình sữa sạch sẽ.
- Theo dõi dấu hiệu mất nước (môi khô, ít tiểu, mắt trũng).
Nếu bé bị táo bón
- Xoa bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ 5–10 phút mỗi ngày.
- Cho bé tắm nước ấm, tập “đạp xe” bằng chân.
- Mẹ nên uống nhiều nước, ăn rau quả tươi, tránh thức ăn gây nóng.
- Nếu bé bú sữa công thức, hãy hỏi bác sĩ để đổi loại sữa dễ tiêu hoá hơn.
Nếu phân có nhầy, máu hoặc đổi màu lạ
- Ngưng dùng bất kỳ loại men hay thuốc tiêu hoá nào tự ý.
- Mang mẫu tã hoặc hình ảnh phân khi đưa bé đi khám để bác sĩ chẩn đoán chính xác.
Như vậy, bài viết đã giúp ba mẹ hiểu rõ: Trẻ 3 tháng đi ngoài thế nào là bình thường? Mỗi em bé có nhịp đi ngoài riêng biệt, tuỳ theo cách bú, loại sữa và khả năng hấp thu. Cha mẹ đừng chỉ nhìn “bé đi ít hay nhiều” mà hãy quan sát tổng thể tần suất, màu sắc và trạng thái phân.
Nếu bé vui vẻ, bú ngoan, tăng cân tốt thì dù 1 ngày đi nhiều lần hay 2 ngày mới đi một lần đều có thể là bình thường. Tuy nhiên, khi xuất hiện các dấu hiệu phân có nhầy, máu, tiêu chảy, táo bón kéo dài hoặc đổi màu lạ, cha mẹ cần đưa bé đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
